Prison Board

Tweemaal per jaar is er ruimte voor public comments bij de vergadering van de raad die over het beleid van het Texaanse gevangenisstelsel gaat (Prison Board). Toevalligerwijs viel één van die twee keer binnen de periode dat ik in Texas was. Toen Gloria vroeg of ik de raad wilde toespreken, hoefde ik daar niet lang over na te denken. Ze liet me weten dat ik drie minuten zou hebben om mijn zegje te doen.

Het onderwerp was ook meteen duidelijk: de omstandigheden op Texas Death Row, met Jamie's problemen met zijn rug en knieëen als uitgangspunt.
 
De bijeenkomst van de Prison Board vond plaats in Austin. Ik ben er naartoe gereden samen met Pat Hartwell, één van de actieve leden van de Abolition Movement.
 
We reden over Highway 290. De rit van Houston naar Austin duurt zo'n drie uur en voert door het deel van Texas dat bekend staat als The Hill Country. Het is er prachtig; heuvels vol met wilde bloemen (waaronder natuurlijk Texas Bluebonnets) en overal grote cattle ranches met onder andere brahmin cattle, Texas longhorns en zelfs bisons. In Austin vond op dezelfde dag een car show plaats, dus we werden onderweg vergezeld van de prachtigste Amerikaanse oldtimers uit de jaren '50 en '60 en nog ouder (we kwamen ook een T-Ford tegen). Sommige zagen eruit of ze gister gekocht waren, in perfecte conditie.
 
Als paardenliefhebber kan ik Texas natuurlijk niet verlaten zonder minstens één tack store te bezoeken, dus toen we langs South Texas Tack reden, zijn we gestopt en heb ik wat spullen voor ons paard gekocht. Vrijwel alles qua leerproducten (hoofdstellen, zadels) kwam uit eigen fabriek (nou ja, fabriek - het meeste is handwerk).
 
We waren ruim op tijd in Austin en Pat wilde me de stad laten zien. Ze kent Austin goed; ze was er ooit dakloos. We zijn langs de Capitol gereden en ze heeft me de Governor's Mansion (een oude koloniale plantagevilla) laten zien. Rick Perry was thuis, want de bewaking was er. Jamie vroeg me eerder die week nog wat ik tegen Perry (die al meer dan 250 Death Warrants heeft ondertekend; een absoluut record) zou zeggen als ik met hem zou kunnen spreken. Mijn antwoord was dat het me weinig zinvol leek om het gesprek met Perry aan te gaan, maar dat als ik hem iets kon laten dóen, ik hem zou vragen om te spreken met een aantal van de mannen op Death Row. Maar dan nog; we hebben het hier over een man die van mening is dat hij zich niet aan internationale conventies hoeft te houden.
 
Eenmaal aangekomen in het hotel moeten we ons inschrijven als sprekers. Er zijn nog een aantal mensen van de Abolition Movement die ook zullen spreken. We moeten aangeven waar we het over willen hebben. Vervolgens begint de bijeenkomst. De agenda wordt in sneltreinvaart afgewerkt; de vergadering zelf duurt slechts een uurtje.
 
Het eerste public comment komt van een vrouw wier dochter al tientallen jaren op Death Row zit. De vrouw vertelt dat haar dochter ziek is (er staat me bij dat het MS was) en dat ze niet altijd in staat is om zich zelfstandig voort te bewegen. Onlangs moest ze naar het ziekenhuis. Na terugkomst was ze niet in staat om zelfstandig het busje te verlaten. De bewakers hebben vervolgens traangas gebruikt. De vrouw heeft begrepen dat dit op film staat en vraagt aan de Prison Board hoe zij de beelden kan bemachtigen. Ze meldt ook dat haar dochter er recht op heeft om eens in de drie maanden te telefoneren. Haar dochter heeft echter al veel langer dan dat niet mogen bellen en de moeder begrijpt niet waarom.
 
Het zweet staat me in de handen tegen de tijd dat ik aan de beurt ben. Ik ga bij de microfoon staan, bedank de raad dat ik een paar woorden tot ze mag richten en spreek de volgende tekst uit:
 
There is someone on Texas Death Row whom I call my friend. His name is Jamie. His ID number is 999***. We've know each other for over fourteen years now. He is 49, I am 35. To me, my parents and my siblings, he is family.
 
Jamie is not innocent. He ended someone's life and he's paying the ultimate price for that. He accepts that, even though he is no longer the man who got locked up some 20 years ago.
 
Many years ago, Jamie sustained a back injury while at the county jail. He slipped and fell on a wet floor. Over the years, his back problems have gotten worse and worse. Now, he can no longer walk on his own.
 
Since he cannot use a walker in his cell (it's simply too small for that), he often gets around on all fours. A number of years ago, he developed gout in his knees. When I came to visit him five years ago, one of his knees was the size of a cantaloupe, swollen and purple.
 
Now, both his knees are raw, purple and swollen. One of them has a bulbous growth on it that  he tells me bursts open sometimes. Still, the guards force him to get on his knees all the time. He is 6'7" and that is the only way he can be cuffed through the slot. Not that he could be considered a serious threat seeing the condition he's in... He often forsakes his rec time and even showers because of his knees.
 
When I visit him, I ask to see his knees. He is reluctant, because he knows the effect that has on me. It is so bad that it turns my stomach and makes me cringe.
 
These men were sentenced to die, not to be tortured. I implore you to make changes to the conditions on Texas Death Row. Jamie's story is just one of very many. Men are dropping their appeals because they can no longer bear the isolation and suffering. Men are going insane, ripping their own eyes out, smearing themselves with faeces and becoming suicidal.
 
I implore you to show these men some humanity. They are human beings, despite their often horrendous deeds. There needs to be an end to all this suffering.
 
Al vrij gauw nadat ik aan mijn verhaal begin moet ik vechten tegen mijn tranen (en dat gevecht verlies ik), maar het lukt me om mijn speech voldoende verstaanbaar over te brengen en ik heb de aandacht van de raad. Of er vervolgens iets mee gebeurt is een andere vraag, maar ze luisteren in elk geval. Ik kijk opzettelijk Brad Livingston een aantal keer indringend aan: hij is de grote baas over het Texaanse gevangenisstelsel.
 
Na afloop van de meeting is Pat zo brutaal om één van de leden van de Board rechtstreeks aan te spreken. We leggen hem het verhaal nog een keer uit en krijgen hem zover dat hij Jamie's nummer (niet zijn naam; binnen TDCJ heb je geen naam) noteert, toezegt dat hij zich verdiept in de kwestie en zorgt dat ik een terugkoppeling krijg. We krijgen zelfs zijn kaartje. Ik heb vaker toezeggingen gehad, waarna er een standaardbriefje volgde dat na onderzoek bleek dat Jamie alle zorg krijgt waar hij recht op heeft, maar niet geschoten is altijd mis...